Teknolojinin Çocuk Gelişimine Etkileri Neler?

Aile

Günümüz çocukları bizim göç ettiğimiz dijital dünyaya yerli olarak adım atıyor. Yeni yürümeye başlayan çocuklara akıllı telefon veya tablet verin, muhtemelen onu nasıl açacaklarını saniyeler içinde çözebilir ve uygulamalar arasında gezebilirler. Teknolojik devrimler ile birlikte çocuklar çok genç yaşta bilgisayar uzmanı olabiliyor. İlkokul döneminden başlayarak bilgisayar dersleri alan ve hatta okula başlamadan çok önce evde bilgisayar ve tablet kullanmaya başlayan çocuklar, çok küçük yaşlardan itibaren teknoloji hakkında bir şeyler öğrenirken eğitime, geleceğe, inovasyona hazırlanmak için küçük yaşlarda büyük adımlar atıyorlar. Bununla birlikte, aileler ve uzmanlar, teknolojinin çizdiği yolda ilerleyen çocukların gelişiminin nasıl etkilediğine dair çok ciddi endişelere kapılıyor. Geçmiş nesiller bu denli bir teknolojiye maruz kalmadığı için günümüz çocukları bilinmezliğe doğru ilerliyor. Ancak uzmanlar, bu seviyedeki teknolojinin gelecekte nelere gebe olduğunu araştırırken bir yandan da olası tehlikeler konusunda ailelere ve çocuklara ışık tutuyor.

Birçok evde çocukların bulup oynayabileceği birden fazla televizyon seti, bilgisayar, tablet ve telefon bulunuyor. Hatta bazı çocukların kendilerine ait tablet, telefon ve bilgisayarı oluyor. Araştırmalar, ortalama 8 ila 10 yaşındaki bir çocuğun bu teknolojik araçlarla yaklaşık 8 saat harcadığını, gençlerde ise bu sürenin yaklaşık 11 saat ve daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Bu süreler gün geçtikçe artıyor ve gençler okuldan daha fazla teknolojiyle vakit geçiriyorlar. Yapılan röportajlarda bazı gençler, her ay binlerce kısa mesaj gönderdiklerini, gece 2'ye kadar sosyal medyada vakit geçirdiklerini ve her gün saatlerce video oyunları oynadıklarını söylüyor.  Birçok kişi, bu tür teknoloji kullanımının olumsuz etkilerini vurgulasa da sağladığı avantajlar da çocuklara pek çok şey katıyor. Burada asıl kilit nokta, ebeveynlerin ve öğretmenlerin, çocuk ve teknoloji arasındaki ilişkide teknolojinin, çocukların yaşamları üzerindeki olumsuz etkilerinin kölesi olmasına izin vermeden, teknolojiyi faydalı şekillerde kullanmak için yapacakları hamlelerdir.

Çocuk Gelişimini Engelleyen Unsurlar

Çocuğun gelişiminde teknolojinin önemi mühim bir konudur. Çünkü teknoloji küçük çocukların ve gençlerin gelişimini olumsuz yönde etkileyerek engelleyebilir. İşte, teknolojik ürünlerin kullanımına bağlı olarak oluşabilecek negatif etkiler...

• Daha düşük dikkat süresi: Teknolojinin sağladığı kolay ve hızlı ulaşılabilirlik sayesinde çocuklar film izlerken kendilerini bir anda oyun oynarken bulabilirler. Haliyle bu hıza alışan çocukların dikkat süreleri de kısalıyor.
• Artan risk ve siber zorbalık: Bilgisayar korsanları kimlikleri çalmak ve çocukları taciz etmek için teknolojiyi araç olarak kullanıyor. Teknoloji ile birlikte hırsızlık, mahremiyet sorunları, taciz ve daha fazlası her geçen gün hızla artıyor.
• Depresyon riski: Uzmanlar, sosyal medyada veya dijital ortamlarda harcanan zamanın doğrudan depresyonla bağlantılı olabileceğine inanıyor. Sosyal medyayı daha fazla kullanan çocukların zihinsel sağlık sorunları yaşama olasılıkları artıyor.
• Obezite: Sürekli ekran başında geçirilen hareketsiz yaşam tarzı beslenme bozukluklarına yol açarak çocuklarda ve genç erişkinlerde artan obezite oranlarına neden oluyor.
• Düşük notlar: Artan teknoloji kullanımı, ev ödevlerine ve derslere daha az zaman harcanması anlamına geliyor. Böyle çocukların okul başarısı ve not ortalamaları düşüyor.
• Zorbalık: Sosyal medya platformları ekran karşısından kolay bir şekilde zorbalık yapmak için uygun bir zemin sunuyor ve hem çocuklar hem de gençler tarafından yaygın olarak kullanılıyor.
• İletişim sorunları: Mesajlaşma ve telefonda konuşma yüz yüze iletişimin yerini alarak çocuklar arasında sosyal etkileşim ve iletişim sorunları yaşanmasına yol açıyor.

Çocuk Gelişimine Katkı Sağlayan Unsurlar

Her ne kadar teknolojinin çocuğun gelişimine etkileri olumsuz yönlere sahip olsa da azımsanmayacak kadar fazla sayıda olumlu yönleri de bulunuyor. İşte, onlardan önemli sayılabilen pozitif etkiler...

• Öğrenmeye yardımcı: Teknolojinin çocukların öğrenmesine yardımcı olabilecek birçok eğitim seçeneği dikkat çekiyor. TV programlarından akıllı telefon veya tabletteki uygulamalara kadar çocukların maruz kalabilecekleri, zihinlerini geliştirmeye ve yeni şeyler öğrenmelerine yardımcı olabilecek birçok şey var.
• Eğitimde araç: Birçok öğretmen, öğrencilerin öğrenmesine yardımcı olmak için öğretim yöntemlerine teknolojiyi dahil ediyor. Teknoloji, öğretmenlerin farklı öğrenme stillerine sahip öğrencilere ulaşmasına, kavramları pekiştirip genişletmesine ve öğrencileri yeni yollarla motive etmesine yardımcı oluyor.
• Kariyer planlayıcı: Teknoloji büyümeye ve gelişmeye devam ettikçe bu alandaki mesleklere ve profesyonellere daha fazla talep olması öngörülüyor. Çocuklar, gelecekte ihtiyaç duyacakları teknolojik becerileri erkenden edinmeye başlayarak kendilerine bu yönde bir kariyer hedefi koyabilirler.
• Multitask geliştirmeye yardımcı: Araştırmalar, teknolojiyi kullanmanın küçük çocuklar için birden fazla görevin aynı anda etkili bir şekilde üstesinden gelinmesinde yardımcı olduğunu gösteriyor.
• Görsel-mekansal gelişimde etkili: Videolar ve video oyunlar gibi görsel-uzamsal becerileri uygulamak, öğrencilerin eğitimine yardımcı olmak ve yeteneklerini geliştirmek için harika bir yol olabilir.
• Problem çözme ve karar vermeye yardımcı: Tabletlerdeki veya akıllı telefonlardaki oyunlar ve uygulamalar, çocuklara başarıya ulaşmaları için ihtiyaç duydukları pratiği sağlamaya yardımcı olabilir. Öğrenciler teknolojiyi akıllıca kullandıklarında önemli kazanımlar elde edebilir.

Teknolojiyi Doğru Kullanmak Nedir?

Söz konusu teknolojinin doğru kullanımı olunca teknolojiyle güvenli, saygılı ve etik bir şekilde ilgilenmek ve ilişki kurmak gerekiyor. Teknolojiyi doğru kullanmak aşağıdaki noktalara dikkat edilerek sağlanabilir:

1. Kişisel bilgileri korumak için kullanıcı adlarını ve şifreleri paylaşmamak, belgeleri ve diğer elektronik verileri güvende tutmak olası tehlikelere karşı sizi korur.
2. Teknolojiyi etik olarak kullanmak için yazılım lisansı anlaşmalarına ve telif hakkı kullanım yasalarına uyarak başkalarının dijital mahremiyetine saygı gösterebilirsiniz.
3. Teknolojiyi eğitim amaçlı kullanmak için uygunsuz veya yasa dışı olan çevrim içi kaynaklardan kaçınarak güvenilir kaynaklardan yararlanabilirsiniz.
4. Bilgisayar ve teknolojik herhangi bir cihazı elden çıkarırken tüm hesaplardan çıkış yapmak önemli bilgilerin çalınmaması için faydalı olabilir.

Doğru Teknoloji Kullanımı İçin Ebeveynler ve Öğretmenler Neler Yapabilir?

Ebeveynler ve yetişkinler, ev ortamında çocukların teknolojinin artılarından faydalanarak olumsuz etkilerinden korunmalarına yardımcı olabilir. Ebeveynler, iki yaşından küçük çocukların ekran kullanmasını sınırlayarak küçük kas becerilerini geliştiren akıllı oyuncaklar ile kaliteli zaman geçirmelerine uygun ortam hazırlayabilirler. Ayrıca sosyal ve yüz yüze etkileşimlerini geliştirmek için çocuklarla birlikte oyunlar oynayabilir veya ilgi alanlarına yönelik sanatsal ve kültürel aktivitelere katılabilirler. Çocukların evde geçirdikleri zaman diliminde ise bilgisayar, telefon ve tablet gibi teknolojik ürünlere ulaşmaları kaçınılmaz olduğu için kontrollü bir şekilde eğitici programlar ve ürünler yine ebeveynlerin kontrolü dahilinde kullanılabilir.

Bunlara ek olarak ebeveynler, kontrollü bir ortam sağlamaya çalışsa da önlem almaları gerekebilir. Bu nedenle siber güvenlik yazılımları ve yazılım ürünleri ile çocukların teknolojiyi kullanırken güvende kalmalarını sağlamaya yardımcı olabilirler. Öğretmenler ise okul ortamında çocukların teknolojiden maksimum fayda görmeleri için öğretim esnasında kullanabilecekleri kelime dağarcığı, matematik, okuryazarlık ve bilimi teşvik eden kaliteli uygulamaları derslerine entegre edebilirler. Görsel, işitsel ve etkili videolar aracılığıyla öğrencilerin derse olan ilgilerini koruyarak öğrenmeyi daha kalıcı ve anlamlı hale getirebilirler. Bu teknolojik araçları ve uygulamaları derste kullanmanın yanı sıra faydalarından ve gelecekte ne gibi alanlarda etkili olabileceğinden de öğrencileri haberdar ederek dijital okuryazarlık farkındalığı oluşturabilir, teknolojiyi nasıl doğru kullanabileceklerini öğreterek çocukların bilinçli kullanıcılar olmalarını sağlayabilirler. Dahası çocukların parlak bir kariyer planlaması yapmaları için fırsatlar yaratarak teknoloji kullanımının bir parçası olan bilgisayar bilimi ve bilgisayar teknolojileri hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olabilirler.