NFT Nedir? Kripto Sanat Eserleri Dünyası!

Slider

Son yıllarda hayatımıza yepyeni bir kavram girdi: NFT. Bu yeni kavram, kripto parayı dijital sanat ile birleştirerek karşımıza çıkıyor. Geleceğin önemli dijital yatırım araçlarının başında görülen NFT’ler, hem ülkemizde hem de dünyada çoktan tüm dikkatleri üzerine çekmiş durumda.

NFT Nedir?

Non Fungible Token, yani Değiştirilemeyen Token olarak adlandırılan NFT sistemi, değişmesi mümkün olmayan para anlamına gelmektedir. Fungible, Latinceden gelen ve değiştirilebilir anlamında kullanılan bir kelimedir. Başına aldığı “Non” kelimesi ise değiştirilemez anlamı katmaktadır. Burada kullanılmakta amacı, biricik ve tek olmasını ifade etmektedir.

Elbette burada bahsettiğimiz para, elimizde tutabildiğimiz somut varlıklar değildir. Aksine belli bir değeri olan ve istediğiniz zaman tahsil edebildiğiniz dijital varlıklardır.

NFT’leri diğer kripto paralardan ayıran bazı özellikler bulunmaktadır. Bu da her bir NFT’nin özgün, bölünemez ve değiştirilemez olarak tasarlanmasıdır. Bir video, tweet, dijital resim, şarkı, bir web sayfası ya da sanat eseri gibi varlıklar, gerekli şartları yerine getirdiğinde NFT olarak adlandırılabilir. Bu durum onları kendilerine has ve eşsiz yaparak diğer dijital varlıklardan ayırır.

NFT Nasıl Ortaya Çıktı?

NFT’nin nasıl ortaya çıktığına bakmak için, ilk olarak The Crypto Punks’tan bahsetmek gerekir. The Crypto Punks, Etherium blok zincirine kazınmış ilk NFT’lerin sergilendiği alan olarak düşünülebilir. Bu platformda yer alan avatarlar 100 bin doların üzerindeki fiyatlara alıcıları ile buluşmuştur. Renklendirilmiş coin’ler kullananThe Crypto Punks, bu sayede Bitcoin’i renklendirmeyi amaçlamıştır. Crypto Kitties ise bu adımı biraz daha ileriye götürerek sevimli kediciklerini satışa çıkarmıştır. Bu anlamda NFT’nin başlangıcı olarak Crypto Kitties gösterilebilir.

NFT kavramı hayatımıza ilk olarak 2015 yılında girmiştir. 2020 yılında piyasa değeri üç katına çıkarak 250 milyon doları aşmıştır. Asıl popülerlik kazandığı tarih olarak ise 2021 göze çarpmaktadır.

NFT üzerinden bugüne kadarki en yüksek bütçeli satış, Beeple takma adlı Mike Winkelmann isimli sanatçının, “Everydays: The First 5.000 Days” isimli çalışmasıdır. Donald Trump'tan Mickey Mouse'a kadar uzanan oldukça geniş bir yelpazeye sahip olan bu kolaj çalışması tam 69,4 Milyon Dolara alıcı bulmuştur.

Sosyal medya platformu Twitter’ın CEO’su Jack Dorsey, ilk tweet’ini NFT haline dönüştürerek 2,9 Milyon Dolara alıcı bulmuştur. Dorsey, 2006 yılına ait olan ve “just setting up my twttr” sözlerinden oluşan bu tweet’inden elde ettiği gelirini bir hayır kurumuna bağışlamıştır.

Sokaklara gizlice yaptığı çizimlerle adını duyuran Banksy'nin geçtiğimiz yıllarda bir sergide canlı yayında iken orijinal eserini yok ettiği görüntüleri içeren video, NFT'ye dönüştürülerek 380 Bin Dolara satılmıştır.

Müzisyen Steve Aoki’nin Hairy isimli müzik videosu, 888 Milyon Dolara satılarak dünyanın en pahalı single şarkısı olarak rekor kırmıştır.

Nyan Cat olarak bilinen ve ardında gökkuşağı bırakarak ilerleyen sandviç şeklindeki kedinin GIF formatı, NFT ortamında 580 Bin Dolara satıldı.

NFT Nasıl Yapılır?

İsteyen herkes kripto para hakkında yeterince bilgi sahibi olmasa da bir NFT üretebilir. NFT’ye çevirmek istediğiniz dijital dosya, blok zincir platformları aracılığı ile IPFS sistemine geçirilebilir. Blok zincir platformunun işlem ücretinin ödenmesiyle NFT üretilmiş olur.

NFT Nasıl Satılır?

İlk olarak NFT’nin sergileneceği blok zincir belirlenmelidir. Şu anda en önde gelen blok zincir olarak Ethereum bilinmektedir.

NFT eserleri, Ethereum ile uyumlu bir kod olan ve CryptoKitties geliştirileri tarafından ortaya çıkarılan ERC-721 standardı ile hazırlanır. ERC-721'e ek olarak,  ERC-1155 de yeni geliştirilmiş bir başka standart olarak adından söz ettirmektedir.

Blok zincir belirlenip pazar yeri seçildikten sonra, geriye oturum açıp eserinizi sisteme yüklemek kalır. Bu aşamada en önemli kriter, yüklemek istenen eserin, başka bir kopyasının olmamasıdır. NFT eser satın alındıktan sonra kripto para cüzdanına transfer edilerek kayıt altına alınmaktadır.

NFT Nasıl Alınır?

Beğendiğiniz bir NFT eserini satın almadan önce dikkat etmeniz gereken birkaç kriter vardır. Bu kriterleri şöyle sıralayabiliriz:

• NFT eserini satın almayı planladığınız platform güvenli midir?
• Platforma özel cüzdana sahip misiniz?
• Satın alma işlemi için cüzdanı hangi kripto para ile finanse etmeyi düşünüyorsunuz?

Çeşitli popüler platformlardan NFT eserleri satın almanız mümkündür. Ancak son zamanlarda NFT piyasası yoğun bir talep ile karşı karşıya kaldığı için pek çok sanatçı eserlerini bir platforma bağlı kalmadan, serbest bir şekilde de satışa çıkarabilmektedir.

Popüler NFT Platformları Hangileridir?

“NFT nereden alınır?” diye bakacak olursak karşımıza çeşitli platformlar çıkacaktır. Günümüzde en popüler şekilde kullanılmakta olan NFT platformları; OpenSea, NBA TopShot, Rarible, CryptoPunks ve Sorare olarak bilinmektedir.

OpenSea: 2017 yılında kurulmuş olan platform, ağırlıklı olarak sanat eserleri ve koleksiyon parçaları üzerinde yoğunlaşmaktadır. DappRadar hacmi 4.11 Milyon Dolar olan platformu kullanabilmek için Bitski, Walletlink, Metamask gibi cüzdanlar ile kayıt olmak gerekmektedir.

NBA TopShot: Adından da anlaşılabileceği gibi NBA oyuncularının özel anlarının NFT’ye dönüştürülerek satışının gerçekleştirildiği platformdur. 40 binden fazla kullanıcısı bulunan platformun DappRadar hacmi, 9.89 Milyon Dolardır.

Rarible: Topluluğa ait ilk NFT pazar yeri olarak bilinen Rarible’da müzayede yapılabilmekte, iki veya daha fazla sayıda NFT üretilebilmekte ve ödül sistemi bulunmaktadır. Güvenli bir şekilde alım satım yapabilmek için uygun bir platformdur.

CryptoPunks: Modern CryptoArt akımının öncüsü sayılan platform üzerinden son bir yılda 7 bine yakın sayıda NFT satılmıştır. CryptoPunks’ın DappRadar hacmi ise 2.,36 Milyon Dolardır.

Sorare: İçerisinde Fenerbahçe’nin bulunduğu çeşitli ülkelerden 126 futbol takımının dijital ürünleri vardır.

NFT Yaparak Para Kazanmak Mümkün mü?

Her türlü verinin çok kolaylıkla kopyalanabildiği dijital ortamlarda bir resim, video ya da tweet’in benzersiz bir şekilde ve tek bir kişiye ait olması insanlara cazip gelmektedir. Bu durum sanatçılar için de oldukça avantajlı bir hal almaktadır. Dijital eserlerini bir galeri aracılığı ile satmaktan kurtulan sanatçılar, bu sayede sanatseverlere doğrudan ulaşabilme ve aracıya komisyon ödemekten kurtulma fırsatı yakalamış olmaktadırlar.

Bu yönleri ile ele alındığında NFT, geleceğin teknolojisi olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Kripto para teknolojisi hakkında bilgi sahibi olmasanız bile, bir kopyası daha bulunmayan eserlerinizin dijital ortamda NFT’ye dönüştürülmesi ile satışını gerçekleştirmeniz ve para kazanmanız mümkündür.

NFT Çeşitleri Nelerdir?

Dijital dünyada kendine yer bulan her türlü varlık, NFT olarak adlandırılabilir. Örneğin, dijital ortamda var olan tweet’ler, şarkılar, videolar, tasarımlar, görseller NFT adı altında değerlendirilebilir. Fiziksel ortamda üretilseler dahi dijital ortama aktarılmaları durumunda yine NFT şeklini alabilirler.

NFT sistemi, bahsi geçen biricik olan dijital varlık için dijital bir sertifika oluşturur. Bu sertifika eserin, NFT’ye dönüştürülerek eşsiz olduğunu tescil etme görevi görür.

Günümüzde bu sistem sanatseverler, moda tutkunları ve koleksiyonerler arasında da yepyeni bir trend başlatmıştır. Koleksiyonerler, müzayedelerden satın aldıkları eserleri, dijital ortama aktararak NFT’ye çevirmekte ve blok zincir teknolojisi üzerinde sergilemektedir.