Pasaj'a Git
Yaşamı boyunca pek çok önemli isim ve şirketlerle birlikte çeşitli çalışmalar yapan Nikola Tesla, zamanının çok ilerisinde bir deha olduğu için bilim kurgu film ve şovlarında adı sıklıkla geçer. Bu yazımızda çağımızın en büyük mucitlerinden biri olan dahi Nikola Tesla, Tesla ve alternatif akım elektriği hakkında bilmeniz gerekenler ve en önemli icatları konusunda derlediğiniz bilgileri sizinle paylaşıyoruz.
Nikola Tesla Kimdir?
Nikola Tesla Sırp asıllı Amerikalı mühendis ve fizikçidir. 1856 – 1943 yılları arasında yaşayan Tesla, ilk alternatif akım AC motorunun mucididir. Alternatif akım üretim ve iletim teknolojisi üzerinde değerli çalışmalar yapmıştır. Ünlü ve saygıdeğer bir bilim adamı olarak anılan Tesla, maalesef başarılı çalışmalarından hak ettiği ekonomik kazancı sağlayamamıştır.
Nikola Tesla Neyi Buldu?
Nikola Tesla ilk önce dönen manyetik alanı keşfederek patentini almıştır. Dönen manyetik alan pek çok alternatif akım makinesinin temelini oluşturur. Bu çalışmalardan sonra Nikola Tesla 3 fazlı elektrik enerjisi iletim sistemini de geliştirmiştir.
1884 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ederek alternatif akım dinamoları, transformatörleri ve motorlarına ait almış olduğu patenti George Westinghouse’a satan Tesla, 1891 yılında ise radyo teknolojisinde yaygın kullanılan bir tür indüksiyon bobini olarak işlev gören Tesla bobinini icat etmiştir.
Nikola Tesla Hayatı
Nikola Tesla Sırp kökenli bir ailenin çocuğuydu. Babası Ortodoks kilisesine bağlı bir rahipti. Annesi ise tahsili olmayan bir ev hanımı olmakla beraber son derece zeki bir insandı. Tesla büyümeye başladıkça şiirsel yeteneğinin yanı sıra, sıra dışı bir hayal gücü ve yaratıcılığa sahip olduğu da ortaya çıktı.
Daha sonraları mühendislik eğitimini tamamladı. Bu amaçla Graz‘da bulunan Teknik Üniversite’ye ve Prag Üniversitesi’ne devam etti. Graz’da jeneratör görevi gören ve tersine çevrildiğinde elektrik motoru olarak çalışabilen Gramme dinamosunu gördü. Gramme dinamosu, onda ilk kez alternatif akımdan farklı şekillerde yararlanabilme düşüncesini oluşturdu.
Bu aşamadan sonra Budapeşte’de manyetik alan ilkesini ortaya koyarak, asenkron çalışan motorlar için çeşitli planlar geliştirdi. Bahse konu asenkron çalışan motorlar alternatif akım elektriği kullanılmasının başlangıcı olarak sayılır. 1883’de uzun mesai saatleri sonrasında ilk asenkron motoru hayata geçirdi.
Daha sonra farklı çalışmalar yapmak için New York’a gitti. Orada Thomas Edison ile birlikte çalışmaya başladı. Fakat bu 2 bilim insanının hayat görüşleri çok farklı olduğu için kısa süre sonra ayrıldılar.
Tesla’nın yaşamının son yıllarında akıl sağlığında ciddi dengesizlikler görülmeye başlandı. Yine de yaşamının son 10 yılını Hotel Newyorker’da tek başına yeni icatlar üzerine çalışarak geçirdi. İlerleyen yıllarda temizlik obsesyonu geliştiren Tesla 8 Ocak 1943 ‘de otel odasında ölü olarak bulundu. Ölüm sebebi kayıtlara kroner tromboz olarak geçmiştir
Nikola Tesla İcatları
Tesla 19. ve 20. yüzyılın en yenilikçi mühendislerinden birisidir. İlk yaratıcı buluşları 1880 yıllarının başında Budapeşte’de ortaya çıkmıştır. İcatlarının patentini almak için başvuru yapmakta hiç acelesi olmayan Tesla, bu nedenle de finansal bakımdan zor günler geçirmiştir. Tesla’nın elektrik ark lambası patenti 1884’de ABD’de konfirme edilse de kendisine ait patentlerin pek çoğunu, Thomas Edison’dan ayrıldıktan sonra Tesla Electric Light And Manufacturing şirketini kurduktan sonra almıştır.
Tesla Bobini
Tesla bobini yüksek voltajlı, yüksek frekanslı alternatif akımlı elektrik üretmek amacı ile kullanılan bir transformatördür. Dışarıdan bakıldığında, çalışırken şimşek çakması gibi bir görüntü vermektedir. Tesla bobini ile elde edilen yüksek frekanslı voltaj sayesinde herhangi bir bağlantı olmadan floresan ampulleri aydınlatılabilir.
Büyüteç Verici
Bu çalışmasında rezonatöre bağlı teli laboratuvarının çevresinde dolaştırdı ve laboratuvara elektromanyetik enerji geçişi sağlayan Tesla, daha sonra havadaki voltajı düşürerek, elinde tuttuğu floresan ampulü yakabilecek kadar bir akım akışı elde etmiştir.
Büyüteç verici Tesla bobinin bir başka uyarlaması sayılabilir. Tesla büyüteç verici yardımıyla 1 km uzaklıktaki ampulleri yakmayı başarmıştır.
Tesla Türbini
Tesla o dönemde, otomobil endüstrisinde çok önem kazanan pistonlu motorlar üzerine çalışmış ve diskleri döndürerek yanmayı sağlamak için kendi türbin tipi motorunu geliştirmiştir. Geliştirdiği motorun yakıt verimliliği %90 gibi çok yüksek değerlere ulaşabilmiştir.
Gölge Grafiği
Tesla, X ışınlarının bazı klinik faydaları ve röntgen ışınları üzerine detaylı çalışmalar da yapmış ancak talihsiz bir yangın sonucu çalışmalarının çoğunu kaybetmiştir.
Radyo
Laboratuvarında yangın çıkmadan önce Tesla, bobinlerini güçlü radyo sinyalleri yakalamak için kullanmıştır. Bütün bobinleri aynı frekansa ayarladıktan sonra yaptığı çalışmalar sonucu 1895 yılında kendi laboratuvarında 50 mil mesafede bulunan West Point New York’a mesaj iletebileceğini ilan etmiştir. Fakat yangın bu çalışmasını ispatlamasını önlemiştir.
Kablosuz telgraf patentinin sahibi Marconi, daha sonraki çalışmalarında uzun mesafeli sinyallerin iletiminde Tesla osilatörünü kullanmıştır.
Neon Lambaları
Tesla, Neon lambalarını ya da floresan lambalarını bulmasa da her iki buluşun daha da geliştirilmesini sağlamıştır. İlk neon tabelayı yataran Tesla, 1893 yılında Dünya Fuarında neon ışıkları ile sözcükler oluşturabileceğini göstermesiyle ünlüdür.
Niagara Şelalesi Transformatör Evi
Niagara şelalelerinde elektrik jeneratörü kurulması konusunda Tesla’nın alternatif akım gücünü kullanmayı önerdiği bilinir. Yapılan deneyler çok iyi sonuç verdikten sonra alternatif akım kullanımı, hidroelektrik güç elde edilmesi için vazgeçilmez hale gelmiştir.
Asenkron Motor
AC (alternatif akım) komütatörü kullanılmadan hayata geçirilen 3 fazlı asenkron motor, Ferrari ve Tesla’nın ortak çalışmaları sonucu geliştirilmiştir. Bu motor tipleri günümüzde elektrikli süpürgelerde, fön makinelerinde ve çeşit elektrikli aletlerde kullanılır.
