Klasik kitaplar büyük ölçüde edebiyatın temelini oluşturur. Türk ve Dünya Klasikleri`nin her biri farklı özelliklere sahiptir. Yazım dili, yazarın tavrı, gizemi, ana fikri ve sürükleyiciliğinin yanı sıra tüm klasik kitaplarda her zaman anlatılmak istenen pek çok şey gizlidir. Muhtemelen hemen herkesin okuduğu dönemlerde müfredata dahil olan klasik kitaplar vardır ve birçoğu akılda kalıcı ve etkileyici hikayeleri nedeniyle hala hatırlanıyordur. Bu klasik kitapların en büyük özelliğidir. Her ne kadar klasik kitaplar çocuklar ve yetişkinler için farklı kategorilere ayrılsa da klasik olarak belirlendikleri için her birinin belli başlı özellikleri vardır. Klasik kitaplardan hikayelerin yanı sıra öğrenecek çok şey vardır. Tıpkı diğer kitaplarda olduğu gibi kelime dağarcığının gelişmesi en basit örneklerden biridir. Ancak klasik kitapları klasik haline getiren daha derin özellikler mevcuttur. Gelin klasik kitapların bu büyülü dünyasına birlikte göz atalım.
Klasik Kitap Ne Demek?
Klasik kavramı, müzeolojik olmasa da genellikle biraz elitist bir çağrışıma sahiptir. Yetişkinler için edebiyat denilince insanın aklına hemen Homer, Shakespeare, Dante, Proust, Leopold, Gorter, Couperus ve diğerleri gibi anıtsal yazarlar gelir. Genellikle argüman klasik bir kitap için her zaman yeni okumalar ve her zaman yeniden yorumlanabilmektir. Klasik kitapların en önemli özelliği her zaman farklı, yeni bir edebi veya kültürel bağlamda işlev görme olasılıklarıdır. Kısacası, kendi zamanını aşan ve her zaman farklı bir tamamlanmaya fırsat veren edebi eserlerdir. Örneğin George Orwell tarafından yazılan Hayvan Çiftliği 1945 yılında yayımlansa da hala basılmaya ve çevirileri yapılmaya devam eden bir kitaptır. Aynı zamanda çoğu klasik gibi film sektöründe de yer alan kitaplardan biridir. Çünkü klasik kitapların en büyük özelliği hangi dönem ya da hangi yaşta okursanız okuyun özgünlüğünü ve zamanla olan bağını koruyabilmesidir. Bu tür kitaplar klasikler olarak adlandırılır. Ancak bir kitap ne zaman klasik haline gelir? Neye göre seçilir?
Dünya Klasikleri Neye Göre Seçilir?
Klasik kitaplar genellikle eski bir şeye atıfta bulunur, ancak bir klasiği önemli kılan, kitabın içeriğinin okuyucularla alakalı kalmasıdır. Hangi zamanda olduğunun bir önemi yoktur. Klasik okuma kitaplarında yer alan hikayeler değişen dünyayla birlikte gelişir. Örneğin klasik eserden yola çıkılarak filmler veya diziler üretilir. Klasik hikayelerin yeni versiyonları da vardır. Ancak orijinal hikaye, tüm bu farklı uyarlamalara rağmen aynı kalır. Bu bir klasiğin en önemli yönüdür. Hikaye, okuyucuyla hala alakalıysa ve bunca yıldan sonra hala geniş çapta okunuyorsa, kitap bir klasik olarak görülebilir.
Klasik bir kitabın bir diğer önemli yönü, hikayenin kayda değer bir edebi veya sosyal değer içermesi gerektiği gerçeğidir. Bir kitap, dikkate değer bir konu veya olay içerdiğinde yazıldığı dönemin diğer kitaplarından ayrılır. Klasik bir kitap, o dönemi temsil eden bir eser olarak görülse de aşk, savaş, yaşam ya da ölüm gibi temalar, kitabı yüzlerce yıl sonra bile okuyucular için ilgi çekici ve tanınır kılar. Klasik öykülerin harika yanı ise içerdikleri temaların farklı geçmişlere sahip okuyucular tarafından büyük ölçüde tanınabilir olmasıdır. Sonuç olarak, bu hikayeler yıllar sonra hala geniş bir okuyucu kitlesine ulaşır. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, bu tanımlara uyan kitaplar klasikler arasında yer alır. Dünya Klasikleri ise adından anlaşılacağı üzere tüm dünyada yankı uyandıran ve edebi yönü ile diğerlerinden ayırt edilen kitaplardır. Bu kitapların neredeyse tamamı 19. yüzyılda veya öncesinde yayımlanmıştır. Böylece Dünya Klasikleri yayımlandığı tarihe ve daha çok üslubu, içeriği, zamansız hikayeleri ve edebi anlatım tarzına göre seçilir.
Neden Klasik Kitap Okumalıyız?
Klasik kitaplar dönemin sorunlarını ele alırken varoluşsal belirsizliklere de değinen ve her zaman güncel kalan kitaplardır. Bu nedenle klasik kitap okumak kişiyi pek çok yönden geliştirmeye yardımcı olur. Örneğin, edebiyat sayesinde zor soyutlamaları daha rahat anlayabilirsiniz. Her kitapta olduğundan daha fazla bakış açısı kazanmanız da mümkündür. Her yaşta ise farklı çıkarımlar yapmaniza izin veren büyüleyicii bir derinlikleri vardır. Örneğin daha sadeleştirilmiş bir klasik kitabı ilkokul çağında okuduğunuzda sınırlı yaşam tecrübeniz ve çevrenizle ilişkilendirirsiniz. Ancak yetişkin olduğunuzda ise bu klasik kitabın anlatmak istediği farklı konuları daha rahat görebilirsiniz. Çünkü genç yaşta klasik kitap okumak, sabırsızlık, dikkat dağınıklığı, kitabı okuma ve anlama konusunda deneyim eksikliği ve son olarak hayatın tecrübesi eksikliği nedeniyle oldukça verimsiz olabilir. Yeterli deneyim ve tecrübeyi kazandığınızda ise klasik kitaplar farklı anlamlar ifade etmeye başlar. Bu nedenle klasikler her yaşta okunabilen ve tekrar okunması gereken kitaplardır.
Klasik Kitap Okumaya Hangi Kitapla Başlamalıyım?
Kitap okuma alışkanlıkları kişiden kişiye değişir. Bazıları kitap kokusunu sever ve dokunarak okumak ister bazıları ise tüm kitaplığını yanında taşıyabileceği Reeder 4 e-kitap okuyucu gibi elektronikleri tercih eder. Klasik okumaya hangi kitapla başlayacağınız konusunda ise Kitabın türü de oldukça önemlidir. Kimi aşk romanlarını tercih ederken kimisi daha çok merak uyandıran polisiye romanlarını okur. Klasiklerde de bu türler mevcut olduğu için başlama konusunda kararsız olabilirsiniz. Bununla birlikte zevkler ve tercihler görceli olduğundan herkes için mükemmel bir dünya klasikleri okuma sırası bulunmayabilir. Ancak milyonlar tarafından belirlenen ve klasik okumaya başlayacaklar için tavsiye edilen bazı kitaplar vardır. İşte tüm dönemlerin en popüler klasik kitapları:
- Hayvan Çiftliği: George Orwell'ın Hayvan Çiftliği, dünya klasikleri önerileri listelerinde her zaman ilk sıralardadır. Bunun sebebi ise klasik kitap özelliklerinin tamamına sahip olması ve her dönemde yaşanabilen birçok soruna değiniyor olmasıdır. Türü fabl olsa da oldukça akıcı ve hafif bir tarzda yazılmıştır.
- Yeraltından Notlar: Fyodor Mihayloviç Dostoyevski'nin tamamen kendi tarzıyla yazdığı ilk eserdir. Avrupa edebiyatına iyi bir örnek olmakla kalmayıp yayımlandığı tarihten bu yana popülerliğini kaybetmemiş bir klasik olmayı başarmıştır. İnsan olmanın ve insan kalabilmenin zorluklarından bahsederken içsel çatışmaları ve hezeyanlarını da hem ağır hem de anlaşılabilir dille anlatır.
- Vahşetin Çağrısı: Jack London tarafından kaleme alınan Vahşetin Çağrısı ise Amerikan edebiyatının en iyi örneklerinden biridir. Daha geniş bir bakış açısı elde etmek için dünya edebiyatına merakınız varsa Vahşetin Çağrısı iyi bir seçimdir. Acımasızlıklar, iç hesaplaşmalar ve mücadelelerden oluşan hikaye oldukça sürükleyici olduğu kadar etrafınızda olan bitenlere de daha geniş bir açıdan yaklaşmanızı sağlar.
- Uysal Kız: Yine Dostoyevski tarafından yazılmış başka bir klasiktir. yazarın belirttiğine göre her ne kadar bir gazete haberinden yola çıkarak yazılmış olsa da oldukça düşsel bir yolculuk barındıran bir öyküdür. 20. yüzyılın düşünce yapısı ele alınarak yazılan bu eser hem psikolojik hem de heyecan verici yönü ile önerilen klasikler arasında.
- Palto: Dünya Klasikleri`nden bahsedilirken unutulmaması gereken bir diğer isim ise Gogol'dur. Palto gerçekçilik akımına göre yazılmıştır ve Rus Edebiyatı'nda oldukça önemlidir. Gogol'un küçük adam olarak adlandırdığı sıradan insanların iç ve dış dünaysını tüm çıplaklığıyşa gözler önüne serilir. Kitabın içinde ise sıkıntılar, acılar, eşitsizliklerle sınanan Akakiy Akakiyeviç vardır.
Siz de hem kendiniz hem de çocuklarınız için farklı hikayelerden oluşan klasikler seçebilir ve ailece kitap okuma etkinlikleri düzenleyebilirsiniz. Çocuklarınız için klasik kitap seçerken yaş aralığına ve kitabın çocuklar için sadeleştirilmiş olmasına dikkat etmeniz yeterlidir. Çocuklarınıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için ise kısa öyküler de tercih edebilir, Turkcell Pasaj'da sunulan e-kitap okuyucular kategorisine göz atabilirsiniz.