Blockchain Teknolojisi Nedir?

Slider

Pek çok işlemi kaydetmek, varlıkları kümülatif şekilde takip etmek ve güven oluşturmak adına paylaşılan ve değişmez nitelikteki teknolojiye Blockchain adı verilir. Dünya çapındaki pek çok işletmenin geçiş yapmaya başladığı Blockchain teknolojisinin detayları ile ilgili öğrenmek istediğiniz en temel detayları ve bu teknoloji ile neler yapılabileceğini içerikte bulabilirsiniz.

Blockchain Teknolojisi Nedir?

Bir iş ağı üzerindeki işlemlerin kayıt altına alınması, varlıkların takibi ve paylaşılanların takip edilmesi gibi işlemlerin yapılabildiği büyük defter teknolojisine Blockchain denir. Varlıklar akit, toprak, ev veya araba gibi somut nitelikli olabileceği gibi, patent, fikri mülkiyet hakkı, marka ya da telif hakkı gibi soyut varlıklar da olabilir. Değerli olan hemen her şey Blockchain ağı üzerinden takip edilebilir ve gerektiğinde üzerinde işlem yapılabilir. Risk faktörünü azaltan bu teknoloji, bir işe dair maliyetlerin düşürülmesi açısından oldukça faydalıdır.

Blockchain teknolojisinin önemi, işlerin bilgi üzerinden ilerlemesiyle ortaya çıkar. Çünkü bilgi, bir ortamda ne kadar hızlı ve doğru şekilde alınabilirse o kadar iyidir. Blockchain de sadece izne sahip olan ağ üyeleri tarafından erişilebilen ve yine izni olmayan kişilerin üzerinde değişiklik yapamayacağı bir sistem olduğundan güvenilirdir. Böylece anlık olarak paylaşılan ve tamamen şeffaf olan bilgiler güvenle sergilenebilir. Örneğin, Blockchain ağı ödemeler, siparişler, üretim stoğu gibi pek çok süreci içerebilir. Sisteme üye olan kişiler, tek bir görünümü izlediğinden baştan sona dek tüm ayrıntılar görülebilir. Böylece yeni fırsatlar ve verimliliklerin yanı sıra güven ortamı da inşa edilir.

Blockchain Nasıl Çalışır?

Blockchain ağının nasıl çalıştığı,  3 temel adımda şu şekilde açıklanabilir:

• Ağ üzerinde gerçekleştirilen her bir işlemde bir veri "bloğu" inşa edilir. Bu işlemler, somut olabileceği gibi soyut bir varlığın hareketini de gösterir. Veri bloğunun her bir zinciri üzerinde kim, ne, ne zaman, nerede, ne durumda ve ne kadar işleme sahip gibi pek çok data kaydedilebilir.

• Her blok, kendinden önceki ve sonraki bloğa bağlıdır. Böylece bir varlık, bir yerden başka bir yere taşındıkça ya da sahipliği değiştikçe bloklar bir veri zinciri haline gelir. Yine işlemlerin tam saatini ve sırasını doğrulayan faktör de bloklardır. Bu sebeple herhangi bir bloğun yerinin değiştirilmesini veya yerine başka bir blok yerleştirilmesini önlemek adına bloklar birbirine güvenli şekilde bağlanır.

• İşlemler Blockchain'de geri alınamaz şekilde bir blok haline getirilir. Her blok, kendinden önceki bloğun doğrulamasını yaptığından tüm Blockchain güçlendirilmiş olur. Böylece kötü niyetli kullanıcının herhangi bir müdahalesini ortadan kaldıran sistem, hem birincil kullanıcının hem de diğer ağ üyelerinin güvenebileceği bir işlem defteri haline gelir.

Blockchain Teknolojisinin Avantajları Nelerdir?

Blockchain teknolojisinin temel avantajlarından ilki, güvendir. Sadece üyelerine açık olan bir ağın üyesi konumunda olunması, zamanında ve doğru bilgilerin alınması, gizli Blockchain kayıtlarının sadece özel olarak izin verilen kişiler tarafından görülmesi ve yine bilgilerin ağ üyeleri tarafından görülmesi vazgeçilmez bir güven inşası oluşturur.

Blockchain ağındaki üyelerin, verilerin doğruluğu üzerinde görüş birliğine sahip olması da önemlidir. Üyeler tarafından doğrulanan bütün işlemler kalıcı olarak kaydedildiğinden hiçbir şekilde değiştirilemez niteliğe sahip olur. Böylece sistem yöneticisi dahil hiç kimse Blockchain ağındaki bir işlemi dahi silemez. Bu da daha güçlü güvenlik unsuru açısından büyük bir avantaj sunar. Bununla birlikte Blockchain ağına dahil olan diğer ağ üyeleri ile paylaşılan büyük defter özelliği, zaman kaybı yaratan kayıt mutabakatlarını da yok eder. Diğer yandan, yapılması istenen işlemleri hızlandırmak için Blockchain sistemi içerisinde "akıllı sözleşme" adı verilen bir dizi kural vardır. Bu kurallar bütünü depolanır ve otomatik olarak sisteme entegre edilir. Bu özelliği sayesinde Blockchain teknolojisinin yüksek verimlilik sağladığı da söylenebilir.

Yönetim sürecindeki operasyon çalışanları, tekrarlayan kayıt tutma ve üçüncü kişiler tarafından gerekli doğrulama işlemleri nedeniyle çok fazla zaman kaybeder. Ayrıca bu işlemler dolandırıcılık ve siber saldırı gibi kötü temelli işlemlere de açıktır. Bu sebeple kurgulanan sınırlı şeffaflık, verilerin doğrulaması işlemlerini yavaşlatır ve kârlılığı da önemli ölçüde azaltır. Bu aşamada devreye giren Blockchain kullanımı, son derece faydalı bir süreç kurgulanmasını sağlar.

Blockchain ile Neler Yapılabilir?

Blockchain teknolojisinin geliştirilmesindeki temel amaç, sağladığı avantajların yanı sıra bir otoriteye ihtiyaç duymaması, maliyetleri düşürmesi ve işlemleri hızlandırmasıdır. Günümüzde temel birkaç alanda kullanılan bir sistem olmasının yanı sıra Blockchain teknolojisi ile yapılabilecekler kısaca şöyle özetlenebilir:

• Blockchain, sağlık hizmetlerinde kullanılabilir. Çünkü veri hataları, operasyonel engeller ve börokrasi sağlık sektöründeki temel endişe kaynaklarıdır. Oysa Blockchain teknolojisi ile hasta verilerini yönetmek de dahil olmak üzere ilaçları izlemek, cihazların tedarik sürecini yakından takip etmek gibi birçok farklı kullanım alanına ait zincirler oluşturulabilir. Öte yandan hastanelere siber güvenlik anlamında da güvenlik faydaları sunulabilir. Bu tür bir çözüm hem veri gizliliği ve doğruluğu sağlarken hem de genel maliyeti azaltır.

• Blockchain, uluslararası nakit transferinde kullanılabilir. Teknolojinin temel çıkış noktası zaten bankaların daha iyi hesap yönetimidir. Daha hızlı mutabakat, daha şeffaf kayıt sistemi, daha iyi müşteri takip sistemi gibi pek çok fayda sunan teknoloji sayesinde, %7,35'lere varan para gönderme komisyonu (ref. Dünya Bankası) azaltılarak uluslararası para transferi de müşteri lehine daha az maliyetle kullanılabilir.

• Blockchain araç kiralama sistemine entegre edilebilir. Uygulamanın hayata geçmesi sayesinde müşteriler kiralamak istedikleri araca karar verdikten sonra henüz araç koltuğundayken dijital kiralama sözleşmesini imzalayabilir ve imza Blockchain üzerine kaydedilebilir. Böylece sadece birkaç tıklamadan sonra resmî işlemler tamamlanacağından, çok daha hızlı ve zaman kaybı olmadan prosedürler tamamlanabilir. Aynı işlemler internet üzerinden emlak kiralama, internetten farklı içerikler satın alma ya da internet sitelerine server kiralama gibi işlemler için de uygulanabilir.

• Blockchain seçim ve oy verme sürecinde kullanılabilir. Teknoloji sayesinde oluşturulacak sistem ile verilen her oy, ağdaki herkes üzerinden görülebilir ve kaydedilebilir. Böylece hile veya verilerle oynama gibi faktörlerin de önüne geçilmiş olur. Bu sistemin sağladığı en büyük avantaj ise kayıtların incelenmesi sürecinde tüm oyların herkes tarafından şeffaf şekilde görülebilmesidir. Ayrıca yine oyların kim tarafından verildiğinin deşifre edilememesi, şeffaflık ve kişilik haklarının korunması açısından da Blockchain teknolojisi için önemli avantaj sunar.

• Blockchain teknolojisi, farklı sektörlerdeki yönetim sürecinde kullanılabilir. Teknoloji tabanlı sistemler, şirketlere ait yönetim ağlarına entegre edilebilir. Böylece Blockchain teknolojisi ile yapılan tüm işlemler, herkes tarafından izlenebileceğinden daha adil, demokratik ve güvenli bir yönetim sistemi kurgulanabilir. Diğer yandan kamu sistemlerinde yolsuzluğa karşı da Blockchain teknolojisinden yararlanılabilir. Malî yardımlar, vergi dağıtımları, çalışan ödemeleri gibi pek çok işlemin veri bütünlüğü ve izlenebilirliği artırılır.

• Blockchain teknolojisi telif hakkı ödeme sistemlerinde kullanılabilir. Bilindiği gibi video oyun üreticileri, müzisyenler ve diğer sanatçılar telif haklarının ödenmemesi, üçüncü taraflarca haksız kullanım ve dijital korsanlık sebebiyle problem yaşamakta. Bu noktada Blockchain teknolojisi kullanılırsa, yaratıcı içeriklerini kiralamak ya da satmak isteyen kişilerin, şeffaf ve değişmez bir kayda sahip olabilecekleri ortam oluşturulmuş olur. Blockchain platformu sayesinde oluşturulan akıllı sözleşmeler, tüm işlemlerde kullanılabilir ve en önemlisi alınacak olan ödemeleri daha kolay hale getirebilir.