Plak Nasıl Temizlenir ve Nasıl Saklanır?
Kültür & Sanat

11 dk okuma

Müzik dinleme formatlarının giderek çeşitlenmesine ve akış çağının yükselişine rağmen, plak koleksiyonculuğunda yaşanan canlanma yaygınlaşıyor. Eski ve yeni birçok koleksiyoncu plak dinlemekten oldukça keyif alsa da, plak koleksiyonculuğunun önemli bir unsuru zaman zaman gözden kaçabiliyor: Plakları temiz tutmak! Plak koleksiyonunuzun uzun süre iyi durumda olmasını istiyorsanız, plaklarınızı güvenli şekilde saklamanız ve temizlemeniz gerekir.

Uygun bakım yapılmadığında, plaklarınız beklediğinizden daha hızlı ve ciddi şekilde aşınmaya maruz kalabilir. Plak üzerindeki parmak izleri, toz ve çizikler, en sevdiğiniz dinleme biçiminde istenmeyen gürültüler yaratmanın yanı sıra, plağın yüzeyine zarar vererek sesi daha da azaltabilir. Ellerinizdeki doğal yağlar dahi, vinil plakların yüzeyinde aşınmaya neden olabilir.

Yanlış kullanım ve saklama yöntemleri, plakların zarar görmesinin bir numaralı nedenidir, her zaman ciddi bir hasara yol açmasa da, kullanım hataları nedeniyle plaklarınız kirlenebilir. Neyse ki, plakları temizlemek fazla hazırlık gerektirmeyen kolay bir işlemdir. Toz, kir, statik ve yağlardan kurtulmak, dinleme deneyiminizde patlama ve tıklamaları önlemeye yardımcı olarak ses kalitesini iyileştirir. Plakları kolay ve bütçenize uygun temizleme yöntemlerine geçmeden önce doğru plak saklama koşullarına birlikte göz atalım.

Plak Kullanımı ve Saklama Biçimleri

Plaklarınızı temiz tutmanın en iyi yolu, onları, temizlik yapmak zorunda kalmayacak şekilde saklamak ve kullanmaktır. Plaklarınızı doğru şekilde kullandıkça temizlik yapma sıklığınızın azaldığını fark edersiniz.

Plak nasıl saklanır?

Bir plağı, içinde bulunduğu karton kılıfında saklamak, onu korumanın en iyi yolu değildir. Kağıt malzemeler, vinil plaklara zarar verebilir. En güvenilir saklama biçimlerinde birisi, plaklarınızı plastik kılıfların içinde tutmaktır. Plakları her zaman dikey olarak saklamak ve bulundukları rafta fazla sıkıştırmadan sıralamak da önemli bir koruma faktörüdür. Plaklarınızı yatay şekilde üst üste sıralamak, yapılmaması gereken ciddi hatalardan biridir. Plaklarınızı üst üste istiflemek eğilmelerine neden olabilir.

Plak nereden tutulur?

Plağı doğru şekilde tutmanın en önemli kuralı, parmağınızdaki yağların plak yüzeyine bulaşmasını önlemek için yüzeyine dokunmamaktır. Bir plağı tutarken yalnızca etiketinin bulunduğu yeri ve plağın dış kenarını kullanmalısınız. Plak tutmanın en doğru şekli ise, iki elinizin plağın dış kenarlarında olduğu biçimdir. Ayrıca, bir plağı her çaldığınızda, öncesinde ve sonrasında bir karbon fiber fırça ile veya gözlük ve ekran için kullandığınız bezlerle genel temizliğini yapmanız doğru olur. Kullanmadan önce ve sonra pikap iğnesini temiz tutmanız, pikabın plaklara zarar vermesini önlemede etkilidir.

Plak Nasıl Temizlenir?

Plak temizleme yöntemlerini araştırırken, birçok farklı çözümle karşılaşabilirsiniz. Bununla birlikte, bulduğunuz bu yöntemlerin birçoğu, anlatacağımız iki yöntemden daha iyi sonuç vermeyecektir. Gerçekte plak temizliğinde dikkate değer sadece iki yöntem mevcuttur. İlk yöntem maliyeti yüksek bir seçenek olsa da hem profesyonel hem amatör koleksiyonerlere uygun en iyi plak temizleme yöntemi olarak kabul edilir. Sıradan koleksiyoncuların çoğuna uygun ikinci yöntemse, oldukça düşük maliyetlerle, evinizdeki malzemeleri kullanarak uygulayabileceğiniz bir çözümdür.

Plakları temizlemenin en iyi yolu, elektrikli plak süpürge seti kullanmaktır. Bununla birlikte, en iyi plak temizleme uygulamasını gerçekleştiren bu cihaza sahip olmak yüksek maliyetlidir. Özellikle profesyonel koleksiyoncular için uygun süpürgeyle plak temizleme yöntemi, mağaza kullanımı için birkaç bin dolara, ev kullanımı için birkaç yüz dolara mal olabilir.

Bir elektrikli süpürge ile plak temizlemek oldukça kolay bir işlemdir. İlk önce, fırça ile toz veya kalıntıyı temizlersiniz. Ardından temizleme sıvısını uygularsınız. Son olarak da, plağı, oluklarından temizleme sıvısını üzerindeki kirle birlikte emen elektrikli süpürgeye yerleştirirsiniz. Bu yöntemle plaklar oldukça iyi temizlenir. Ayrıca, cihazın plağınıza hasar verme riski çok daha düşüktür. Ancak, elektrikli süpürgenin maliyeti göz önüne alındığında, yalnızca çok sayıda plağa sahipseniz buna değer!

Düşük Bütçeli Plak Temizliği Nasıl Yapılır?

Eğer elektrikli plak temizleyicisine yüksek ücretler harcamak istemiyorsanız, sıradaki çözüm tam size göre! Sadece birkaç malzemeye ihtiyacınız olan bu temizleme yöntemi için gereken malzemelerin alternatiflerini evinizden de kolayca temin edebilirsiniz.

Bu yöntemin temel dezavantajı, plakla bir miktar temas kurmanızı ve bu yöntemin plak üzerinde bir miktar kalıntı bırakabilecek sabun veya temizleme solüsyonu kullanmanızı gerektirmesidir.

İşte, evde plak temizliği için ihtiyacınız olan malzemeler:

  • Ilık su: Plak temizliği yaparken sıcak değil, mümkünse, damıtılmış ve deiyonize edilmiş ılık su kullanmalısınız. Aksi takdirde, sudaki saf olmayan kalıntılar, plağın yüzeyinde kalabilir. Deiyonize suyu birçok eczanede bulabilirsiniz.
  • Bulaşık deterjanı veya plak temizleme solüsyonu: Bulaşık deterjanı solüsyona göre uygun fiyatlı bir seçenektir, ancak plaklarda biraz kalıntı bırakabilir. Plak temizleme solüsyonu biraz daha maliyetli olsa da, sizin için daha iyi bir seçenek olabilir. Plağınızda parmak izi, yağlı lekeler olmadığında, sadece su kullanarak da oldukça etkili bir temizlik yapabilirsiniz. Suyla temizlemek, plaklar için daha uygundur.
  • Karbon Fiber Fırça: Karbon fiber fırçalar plak temizliği için ideal malzemedir, çünkü karbon fiberler, tüm statik yükü ortadan kaldırarak plağın yüzeyine toz yapışmasını engelleyebilir. Bu fırçalara iyi bir alternatif, gözlük veya ekran temizlemek için kullandığınız bezlerdir.
  • Yumuşak, Tüy Bırakmayan Bez: Yumuşak, emici ve hav bırakmayan bir bezi plak temizliğinde kullanabilirsiniz. Arabanızı cilalamak için kullandığınız bezler oldukça işe yarayabilir.

Alternatif olarak, Turkcell Pasaj üzerinden işinizi kolaylaştıracak bir pikap temizleme seti satın alabilir, hem pikabınızı hem de plaklarınızı pratik şekilde temizleyebilirsiniz.

Plak Temizliği Aşamaları

Adım 1: Temizleme sıvısını hazırlayın

Önce distile, deiyonize suyu ısıtın. Sadece su kullanıyorsanız, tüm hazırlığınız bu işlemle tamamlanmış olur. Bulaşık deterjanı kullanıyorsanız, suyunuza biraz deterjan eklemeniz gerekir. Temizleme solüsyonu kullanıyorsanız, şişenin üzerindeki talimatları takip etmeniz yeterlidir. Hazırladığınız karışımın veya suyun üçüncü aşamaya gelinceye kadar beklemesi gerekir.

Adım 2: Tozu ve diğer parçacıkları çıkarın

Herhangi bir başka bir işlem yapmadan önce, plak yüzeyinde minik toz ve kir parçacıkları olmadığından emin olmalısınız. Temizlik sırasında plağın hasar görmesini önlemek için üzerindeki parçaları karbon fiber fırça ile süpürebilirsiniz. Fırçayı plak yüzeyindeki olukların yönünde dairesel bir hareketle hafifçe hareket ettirmeniz yeterlidir. Bu işlemi, tozu oluklara itmeden, nazikçe yapmanız önemlidir.

Adım 3:  Plağı temizleyin

Yumuşak, tüy bırakmayan bezi işaret parmağınızın üzerine sararak temizleme sıvısına batırıp kumaşın üzerine biraz sıvı alacak kadar ıslatmanız yeterlidir. Plak üzerinde ıslaklık bırakmadan ortasından başlayıp parmağınızı oluklar boyunca saat yönünde gezdirerek temizliği tamamlayabilirsiniz. Plağın dış kenarına ulaştıktan sonra, yönü tersine çevirip olukları, plak çalarken iğnenin yaptığı gibi, saat yönünün tersine merkeze doğru takip etmelisiniz.

Adım 4: Plağı durulayın

Temizlik sırasında su dışında bulaşık deterjanı, temizleme solüsyonu gibi kimyasal maddeler kullandıysanız, sabunlu kalıntıları gidermek için plağı durulamanız gerekir. Temizlik için kullandığınız işlemin aynısını temiz sade su ile tekrarlayıp plak üzerinde kalıntı kalmayana kadar durulama işlemini yinelemelisiniz.

Temizlik yaparken, parmağınızı plak üzerinde gezdirirken parmak uçlarınızı düz tutarak tırnaklarınızın plağa değmediğinden emin olmanız ve etiketi ıslatmamanız önemlidir. Temizledikten sonra plakta ıslaklık görürseniz, bezin kuru bir kısmını kullanarak lekeyi silebilir, ardından karbon fiber fırça ile parçalayabilirsiniz. Gerekirse işlemi tekrar edebilirsiniz. Beziniz veya suyunuz kirlendiğinde değiştirmeyi unutmayın!

Plak Temizleme İpuçları

Plak koleksiyonuna iyi bakmanızı kolaylaştıran bazı ipuçlarını listeleyelim:

  • Plaklarınızı her çalmadan önce ve sonra karbon fiber fırça ile temizlemeye çalışın, düzenli bakım temel önemdedir.
  • Plak temizliği için daima damıtılmış ve deiyonize su kullanmaya çalışın.
  • Parlaklığını yok ettiği için plak temizliğinde asla alkol kullanmayın.
  • Yüzeyindeki kalıntıları ortadan kaldırmadan plaklarınızı asla suyla temizlemeyin.
  • Plaklarınıza zarar vermemesi için döner tabla veya iğnenin temiz ve iyi durumda olduğundan emin olun.
  • Karbon fiber fırçayı, olukları derinlemesine temizlemek için değil, yalnızca yüzeyi nazikçe fırçalamak için kullanın.
  • Yeni plaklar genellikle temiz değildir, bu yüzden çalmadan önce onları temizleyin.
  • Karbon fiber fırça yerine bez kullanıyorsanız, tüy bırakmadığından emin olun.
  • Plakları dikey olarak ve plastik kılıflarda saklayın; onları asla üst üste sıralamayın.
  • Bir plağın yüzeyine asla dokunmayın.
  • Kaliteli bir pikap satın alarak da plaklarınızı koruyabilirsiniz.
  • Bütçeniz uygunsa, plak temizlemenin açık ara en iyi yöntemi olan kaliteli bir plak elektrikli süpürgesi almayı düşünün.

Evinizde nostalji rüzgarları estiren plakların uzun süreli kullanımı için temizliğine önem vermek gerekir. Bu anlamda verilen önerileri değerlendirebilir, işlerinizi oldukça kolaylaştıracak kaliteli pikap temizleme setlerine Turkcell Pasaj üzerinden göz gezdirebilirsiniz. Farklı yöntemlerle kaliteli müziğin keyfini sonuna kadar çıkarmanız mümkün olur.

scrolltotop svg